مناره گلپایگان یکی از بلندترین سازه‌های تاریخی ایران، با 18 متر ارتفاع، در شهرستان گلپایگان است. این مناره که در قرن پنجم هجری قمری دوران سلجوقیان ساخته شده، به میل گلپایگان مشهور می‌باشد.
میل گلپایگان دارای دو در، پلکانی داخل مناره، کتیبه‌ای به خط کوفی بدون تاریخ، منقوش به آیات قرآن به خط کوفی و نیز دو راه پله با 64 پله است.در گذشته از این مناره به عنوان فانوس صحرا هم استفاده می‌شده است، به این صورت که در قسمت بالای مناره چراغی روشن بوده و این چراغ راهنمای کاروانیان بوده است. با توجه به اینکه این مناره در مسیر جاده ابریشم قرار داشته این نور به کاروانیان کمک بسیار می‌کرده است.
بازار چهار سوق گلپایگان که به بازار سنتی نیز شناخته می شود با دهانه ای وسیع و طاق بندی و سقف ضربی آجری سبک بناهای سلجوقی را دارد. چهار سوق از یک طرف روبروی مناره شهر گلپایگان و از طرف دیگه به مسجد جامع شهر راه دارد.این بازار متشکل از بخش‌هایی همچون بازار مسگرها، بازار اصلی، بازار گیوه‌دوزان، بازار کوزه‌گرها، بازار فرش‌فروشان و بازارهای متعدد دیگر همراه با چندین پاساژ است.
دریاچه سد گلپایگان در 18 کیلومتری جنوب غربی شهر گلپایگان و در نزدیکی روستای اختوان قرار دارد. فرایند ساخت این سد که نخستین سد مخزنی خاکی و نیز اولین سد مدرن ایران است، از سال 1323 شمسی شروع و در سال 1336 به اتمام رسید.
سد بر روی رودخانه اناربار (قم‌رود) ساخته شده و دارای 57 متر ارتفاع از سطح زمین می‌باشد. حجم کل مخزن سد 45 میلیون مترمکعب و حجم مفید آن 42 میلیون مترمکعب است.
در دریاچه سد گلپایگان ماهیان سوف، کپور، ماهی سفید رودخانه‌ای و قزل‌آلا یافت می‌شود.
روستای تاریخی وانشان در 12 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان گلپایگان و در محور شمال غرب استان اصفهان واقع شده است.
ساکنین روستا به گویش وانشانی یا ونیشونی صحبت می کنند این گویش متفاوت از گویش مردم گلپایگان و بیشتر شبیه به گویش مردم خوانسار است.
در این روستا محصولات باغی نظیر انگور، سیب، هلو و گلابی همچنین محصولات سیفی نظیر خیار و سبزیجات کاشته می شود. گردو و بادام نیز از محصولات این روستا است.
روستای وانشان از نظر معماری و بافت، دارای بافت تاریخی منسجم است و در عین حال دارای آثار تاریخی متعددی است که از آن جمله می توان به امام زاده ابوالفتوح (ع)، قلعه تاریخی ماهنشان، درخت چنار قدیمی 500 ساله، آب انبار و کبوترخانه های تاریخی، حمام های قدیمی و یک غار با قدمت بیش از 3 هزار سال، همراه با جاذبه های طبیعی مانند لمبی، دزی، چشمه گردکونی (مورا)، دیگا، بابادودورشاه، کوه محد حیدر، مزرعه امیریه، حسن آباد، قلعه جمال و … اشاره کرد.
تنگ غرقاب یکی از مکانهای دیدنی گلپایگان در روستای غرقاب است. در این تنگ نگاره‌ها و سنگ‌نوشته‌های مختلفی است که مربوط به ادوار گوناگون تاریخی بوده‌اند. این سنگ‌نگاره‌ها مربوط به یک دوره خاص نیستند، بلکه دوره‌ای مابین 7000 سال پیش تا قرن 8 هجری قمری را شامل می‌شوند.
-min.jpg)
در روستای غرقاب، خانقاهی نیز ساخته شده که کتیبه‌ای از آن برجای مانده است. وجود گورستانی در این منطقه با داشتن کتیبه‌های کوفی و عربی نشان‌دهنده این است که منطقه غرقاب دارای قدمت بسیاری بوده است.
ارگ گوگد در پنج کیلومتری مسیر گلپایگان به تهران و در شهر گوگد واقع شده است.ارگ از خشت و گل ساخته شده و دارای قدمت 400 ساله است.
کاربری ارگ با توجه به شرایط سیاسی، کاملا متفاوت بوده به گونه‌ای که در زمان صلح به‌عنوان کاروان‌سرا و در زمان جنگ به‌عنوان دژی نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این اثر ملی دارای در ورودی، حوض آب، شاه‌نشین، سیستم امنیتی (سوراخ‌هایی بر دیوارهای بلند وجود دارد که سیستم امنیتی هشدار دهنده بوده است)، چاه، چندین بنا در پیرامون فضای داخلی، طبقاتی در بالا و پایین ارگ و بخش‌های دیگر است.
کبوتر خانه گلپایگان بنای خشتی بزرگی در شهر گلپایگان است که از گذشته‌های دور به همت کشاورزان احداث شده تا هم پناهگاهی امن برای کبوتران باشد و هم کشاورزان بتوانند علاوه بر رهایی از آفت‌های زمین‌هایشان، از فضولات پرندگان به‌عنوان کود، استفاده کنند.
معماری صورت گرفته در این بناها به گونه‌ای است که نه تنها پرندگان شکاری مانند قوش، جغد و کلاغ ، بلکه دیگر حیوانات شکاری از جمله روباه، گربه، مار، موش و در برخی موارد حتی انسان نیز موفق به ورود نمی‌شدند.
نوع طراحی به کار برده شده در این بناها به گونه ای است که در تابستان بسیار خنک و در زمستان گرم و راحت بوده است. از ویژگی‌های این سازه‌ها، یکی بودن قطر سوراخ‌ها است که از تنبوشه یا همان لوله‌های سفالی بهره برده شده است.
مناره گلپایگان:گلپایگان، خیابان امام خمینی، سه راه آیت الله طالقانی، رو‌به‌روی پارک فانوس
بازار چهارسوق:گلپایگان، خیابان امام خمینی
سد گلپایگان:18 کیلومتری جنوب غربی شهر گلپایگان
ارگ تاریخی گوگد:شهر گوگد، پنج کیلومتری جاده گلپایگان
