گنبد علویان در چهارباغ علویان,نزدیک به میدان امامزاده عبدالله شهر همدان واقع شده است.
بر اساس شناسنامه فنی بنا,این گنبد یکی از یادمان های متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شده و در دوره های بعد با ایجاد سرابی در زیرزمین, به مقبره آن خاندان تبدیل شده است.
نقشه‌ی بنا، چهارضلعی و گوشه‌های آن دارای لبه‌های ستاره‌ای‌شکل است. دیوارهای مقبره تا خط آغاز گنبد، باقی مانده ولی خود گنبد فرو ریخته است.
گنبد به صورت مکعبی چهار ضلعی در ابعاد 8.12 در 5.12 متر و ارتفاع 5.11 متر است و چهار جرز ستون‌مانند به ارتفاع 5.9 متر با قطری نزدیک به 2 متر و شبیه برج‌هایی در چهار گوشه، آن را در میان گرفته‌اند.
هر یک از برج‌ها دارای پنج طاق‌نمای فرورفته مثلثی به ارتفاع 8 متر و عرض 1 متر و عمق 0.5 متر است.
در قسمت شمالی بنا، طاق‌نمایی جناغی به ارتفاع 10 متر و عرض حدود 5.5 متر دیده می‌شود و درون آن قابی مستطیل‌شکل به‌صورت برجسته قرار دارد.
این مقبره که با آجر ساخته شده، از سطح زمین بالاتر است و مانند سایر مقبره‌های چهارضلعی مشابه، روی یک سکو قرار دارد. این سکو در واقع طبقه‌ی زیرین مقبره است. جلوی درب ورودی این مقبره، 9 پله‌ی سنگی دیده می‌شود.
بنا در تاریخ 15 دی 1310 با شماره ثبت 94 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ساعات بازدید از گنبد علویان از ساعت 9 تا 17 می باشد.
همدان، چهارباغ علویان، نزدیک امامزاده عبدالله
08132523064
