خرما معروفترین سوغات اهواز است.
تقریبا ده نوع خرمای مختلف در اهواز وجود دارد که هر کدام از آنها زمان برداشت، شکل و شمایل و طعم و مزه متفاوت از بقیه دارند.
خرما استعمران که با نامهایی مثل خرما سایر، سعمران یا گاهی سمبارون هم شناخته میشود یکی از معروفترین و البته پرفروشترین خرماهای ایران است. بخش زیادی از این خرما در خوزستان و اهواز کشت میشود و درصد زیادی از آن هم به کشورهای همسایه و اروپایی صادر میشود.
از خصوصیات خرمای استعمران میتوانیم به رنگ سرخ و قهوهای آن اشاره کنیم. هرچه این رنگ بیشتر باشد با خرمای باکیفیتتری طرف هستیم.
خرمای کبکاب در کنار انواعی مثل خرمای استعمران، شاهانی و مضافتی از معروفترین خرماهایی است که در کشور کشت میشوند. خرمای کبکاب علاوه بر خوزستان و اهواز در استانهای دیگر ایران هم کشت میشود.
کبکاب از دسته خرماهای نیمهخشک است. اما خیلی پرشیره است و معمولا پوست ضخیمی هم دارد.
خرمای کبکاب در حالت نارس یا خارک مزه تلخ دارد و در حالت کاملا رسیده به رنگ قهوهای تیره در خواهد آمد.
خرمای زاهدی که به آن خرمای قصب هم گفته میشود یکی از معروفترین خرماهای کشور است. بهترین انواع این خرما در خوزستان و شهرهایی مثل اهواز، کازرون و خرمشهر کشت میشوند.
خرمای زاهدی زمانی که بهصورت خارک مصرف میشود رنگ متمایل به زرد دارد و وقتی که بهصورت رطب به مصرف برسد رنگ قهوهای متمایل به زرد خواهد داشت. خرما زاهدی از دسته خرماهای خشک است و به خاطر مقدار مناسب قندی که دارد طعم و مزه بسیار مناسب و دلچسبی دارد.
اصالت خرمای خضراوی را به کشور عراق نسبت میدهند. این خرمای معروف و بسیار مشتریپسند بعد از خرمای استعمران دومین سطح زیر کشت را در استان خوزستان دارد و یکی از مهمترین خوراکیهای صادراتی این استان است.
خرما خضراوی از دسته خرماهای نیمهخشک است و معمولا هم بهصورت خارک و هم به شکل رطب قابل مصرف است. خرمای خضراوی شیرینی متعادلی دارد و برای مصارف مختلف مناسب است. این خرما ابتدا به رنگ نارنجی مایل به قهوهای و بعدها به رنگ قهوهای روشن در میآید.
خرمای پیارم یکی دیگر از خرماهای مشتریپسند و پرطرفدار ایران است که در شهرهای جنوبی مثل اهواز کشت میشود. این خرما از انواع نیمهخشک محسوب میشود و پوست نازک آن رنگ قهوهای تیره دارد.
شیره خرما یکی از محصولاتی که از خرما تولید میشود.
یکی دیگر از خوردنیهای لذیذ و خوشمزهای که از کنجد تهیه میشود حلواشکری است.
حلوا شکری اهواز را با نام حلوای سیلونی نیز میشناسند.
حلوا شکری از کنجد، شکر، مغز گردو و پسته و چوبک تهیه میشود.
در اهواز، در حلوا شکری، به جای شکر سفید از شیره خرما که سیلو نامیده میشود، استفاده میکنند.
خوزستان به خصوص اهواز، جایی عالی برای خرید انواع و اقسام ادویه است.
یکی دیگر از خوردنیهای خوشمزه استان خوزستان و شهر اهواز کلیچه یا کلوچه خرمایی است که هم بسیار سالم و مقوی است و هم طرفداران بسیاری دارد.
برای تهیه این کلوچه از آرد، زیره، ماست، زرده تخممرغ، کنجد، روغن یا کره و خرمای درجه یک استفاده میشود.
باقلوای سه گوش در شهرهای مختلف خوزستان مثل آبادان، اهواز و دزفول پخته میشود و همیشه یکی از پرطرفدارترین شیرینیهای این منطقه بوده و هست.
برای تهیه این باقلوا به مغز بادام، شکر، پودر هل، آرد، شیر، روغن، گلاب و قالبهای مخصوص نیاز است.
رنگینک را میشود نوعی شیرینی یا دسر بهحساب آورد. این خوردنی خوشمزه که تقریبا شبیه به حلوا است با استفاده از خرما، گردو، پودر دارچین، پودر قند، آرد و کره یا روغن تهیه میشود.
یکی از فراوردههای کمتر شناخته شده خرما که بسیار مفید و بیضرر است قند خرما است.
این ماده از خمیر و شیره خرما تهیه میشود و درنهایت به شکل حبههای قند در میآید.
مردم جنوب بهخصوص اهوازیها از هستههای خرما به بهترین شکل استفاده و نوعی قهوه معروف به قهوه خرما تهیه میکنند که سرشار از خاصیت است.
برای تهیه قهوه خرما که با نامهایی مثل دمنوش هسته خرما هم شناخته میشود ابتدا هستههای خرما را با آب داغ شستشو میدهند و بعد از اینکه کامل خشک شدند آنها را آسیاب میکنند. پودر به دست آمده از آسیاب را روی حرارت تفت میدهند تاکمی مزه تلخ به خود بگیرد.
بوریابافی با استفاده از نی و علف حتی از صنعت پارچهبافی هم قدیمیتر است.
از آنجا که در خوزستان نیهای مردابی به فراوانی رشد میکنند صنعت بوریابافی در اکثر شهرهای این استان خصوصا اهواز رواج دارد و از محصولات بوریابافی بهعنوان زیرانداز، پوشش سقف خانه و … استفاده میشود.
مردان خوزستانی لباسهای بلندی به تن میکنند. این لباس محلی مردم خوزستان که نخی و به نسبت نازک است دشداشه نام دارد و در کشورهای عربی هم از آن استفاده میکنند.
قلمزنی که هنر کندن نقشهای زیبا بر روی اشیای فلزی از جنس مس،برنج، طلا، نقره و … است در خیلی از شهرهای کشور از جمله اهواز رایج است.
میناکاری روی طلا از خاصترین صنایعدستی اهواز است که در آن هنرمند خوشذوق پودر مینا را روی صفحات طلا که طرحهای مختلف روی آنها کشیده شده میریزد و حرارت میدهد تا تمام سطح ورقه با مینا پوشیده شود.
از این صفحات طلا در ساخت گردن بند، دست بند، انگشتر، گوشواره و … استفاده میشود.
گلیم نوعی کفپوش است که مانند فرش تار و پود دارد ولی بدون پرز است. این کفپوشهای زیبا از نخ پشمی، پنبهای، ابریشمی یا کنفی بافته میشوند.
روستاییان عرب اهواز از جمله کسانی هستند که گلیم بافی میکنند. آنها گلیمهایی از تارو پود پشمی با طرحهای هندسی و رنگهای سبز، نارنجی، صورتی، قرمز، سرمهای، سفید و آبی میبافند.
احرامی نوعی پارچه است که تار پنبهای و پود پشمی دارد. این پارچه به رنگهای سرمهای، زرد، سبز، سفید، نارنجی، قرمز و رنگهای دیگر بافته میشود.
کپوبافی نوعی حصیر بافی است که برای بافت آن از برگ و ساقههای جوان درخت نخل استفاده میشود.
هنرمندان خوزستانی با کمک این برگها و ساقهها انواع ظروف برای نگهداری خرما، قند، شکلات و لوازم دیگر درست میکنند و با کامواهای رنگی این ظرفها را تزیین میکنند.